Koeien naar de robot lokken zonder klassieke krachtvoerpellets

Voeder vormt de belangrijkste drijfveer voor koeien om de melkrobot op te zoeken [1]. Daarom investeren robotmelkers doorgaans in een smakelijk, gepelleteerd krachtvoer dat de koeien snel kunnen opnemen in de robot. Het hoge krachtvoergebruik gaat weliswaar met een prijskaartje gepaard: men schat dat de krachtvoerkost op Vlaamse robotbedrijven zo’n 1 EUR hoger ligt per 100 kg melk dan op klassieke melkveebedrijven [2].

Melkveehouder Johan Vanhecke uit Maldegem ging daarom enkele jaren geleden op zoek naar een alternatief voor de klassieke robotpellets, eentje dat bij voorkeur van eigen bodem komt en minstens even aanlokkelijk en makkelijk opneembaar is voor de koeien. Al snel kwam Johan bij voederbieten uit, een teelt die goed aansluit bij zijn bedrijfsvoering.

Technische uitdagingen

Samen met de ingenieurs van Meyland, VDW Technics en ILVO werd in het kader van het LOKROB project [3] een installatie ontwikkeld die de bieten vers versnijdt en samen met krachvoer in de robot verstrekt. Eén keer per week moet Johan de voorraadbak met bieten vullen, maar voor de rest werkt het systeem autonoom. Dankzij een koppeling met de Lely software kunnen de bieten ook via de ingestelde krachtvoertabellen juist gedoseerd worden. Op dit moment krijgen de vaarzen tot 3kg en de koeien tot 4 kg bieten per dag.  Met een 3D-camera boven de voederbak wordt de hoeveelheid achtergebleven voer na elke melking bepaald.

Alvorens het systeem succesvol kon draaien op het bedrijf, moesten er eerst nog enkele technische uitdagingen overwonnen worden, zoals de makkelijke brugvorming (verstopping) over het verloop van de lijn en de mogelijkheid dat afval tussen de bieten (zoals stenen, brokken, stukken hout, …) de snijmachine zou blokkeren.

Een ander vraagstuk is de toevoer van bieten, die enkel beschikbaar zijn tussen augustus en mei. Om de zomer te overbruggen, moet er dus gezocht worden naar andere (rest)producten, zoals bijvoorbeeld aardappelen, witloofwortels of peren. Het nadeel is dat deze producten te duur of niet altijd beschikbaar zijn. Johan heeft echter de mogelijkheid en infrastructuur om de bieten te stockeren bij bewaarappelen, waardoor ze iets langer gevoerd kunnen worden.

Zijn bieten een goed lokmiddel?

Uit de wetenschappelijke proeven die ILVO op het bedrijf van Johan uitvoerde, blijkt dat het aantal melkingen lichtjes stijgt (+0,1) bij de groep koeien die bieten gevoerd werd (3 kg/dag) ten opzichte van de groep die enkel krachtvoer kreeg. De melkproductie en -gehaltes bleven onveranderd. Hoewel de pens pH niet bepaald werd, leek de portie bieten niet meteen een effect te hebben op de vertering – aangezien beide groepen koeien nog steeds evenveel minuten per dag herkauwden.

Dieren die weinig bieten kregen (1 kg/dag), bezochten minder vaak de robot dan vaarzen of koeien die een grotere portie bieten kregen (respectievelijk 3 of 4 kg/dag).

Financieel plaatje

De aankoopprijs van het systeem zou neerkomen op €32.150 voor 1 melkrobot. Voor een beperkte meerprijs zou het systeem ook uitgebreid kunnen worden naar een 2^de en 3^demelkrobot. Wat de arbeid betreft, moet je rekenen op 15 extra werkuren per jaar voor het wekelijks vullen van de voorraadbak en een 3-maandelijks reiniging.

Uit de boekhouding blijkt dat de kostprijs van zelf geteelde bieten € 0,31 per kg DS bedraagt. Aangezien de koeien in dit geval gemiddeld 4,0 kg verse bieten per dag eten (= 0,68 kg DS/dag), komt de voerprijs van bieten neer op € 0,15 per koe per dag. Door de bieten te voeren, kan er dagelijks gemiddeld 0,63 kg krachtvoer per koe (uitgedrukt in kg DS) uitgespaard worden, wat een positief voersaldo oplevert van +€0,13 per koe/dag bij een krachtvoerprijs van €462/ton.

Ondanks het positieve voersaldo, blijkt de investering toch niet rendabel te zijn voor 1 melkrobot. Vanaf 2 robots zou het systeem daarentegen wel economisch interessant worden.

Referenties

[1] Prescott, N.B., Mottram, T.T. and Webster, A.J.F., 1998. Relative motivationsof dairy cows to be milked or fed in a Y-maze and an automatic milking system.Applied animal behaviour science, 57(1-2), pp.23-33.

[2] URL: https://www.rundveeloket.be/kenniscentrum/mechanisatie_automatisatie/robotmelken/rendabiliteit

[3] URL: https://ec.europa.eu/eip/agriculture/en/find-connect/projects/lokrob-%E2%80%93-alternatieven-voor-klassieke.html